Atatürk

ANAYASA MAHKEMESİ SOSYAL GÜVENLİK YASASININ BAZI HÜKÜMLERİNİ İPTAL ETTİ

21 Aralık 2006, Perşembe | 00:00

1- 28/2 fıkrası; Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş olmaları ve en az 9000 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır. Hükmünü emeklilik sürecinin ve işlemlerinin ayrı bir yasa konusu olduğu ve bunun sigortalılardan ayrı bir şekilde düzenlenmesi gerektiği gerekçesi ile memurlar bakımından iptal etmiştir.

2- Yasanın 29. maddesinde yer alan; Yaşlılık aylığına hak kazanan sigortalıların aylığı, aşağıdaki hükümlere göre belirlenecek ortalama aylık kazancı ile aylık bağlama oranının çarpımı sonucunda bulunan tutardır. Ortalama aylık kazanç, sigortalının her yıla ait prime esas kazancının, kazancın ait olduğu yıldan itibaren aylık talep tarihine kadar geçen yıllar için, her yıl gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek bulunan kazançlar toplamının, itibari hizmet süresi ile fiili hizmet süresi zammı hariç toplam prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanan ortalama günlük kazancın otuz katıdır. Aylık bağlama oranı, sigortalının malullük, yaşlılık ve ölüm sigortalarına tabi geçen toplam prim ödeme gün sayısının her 360 günü için 2015 yılı sonuna kadar % 2,5; 2016 yılı başından itibaren ise % 2 olarak uygulanır. Bu hesaplamada 360 günden eksik süreler orantılı olarak dikkate alınır. Ancak aylık bağlama oranı % 90’ı geçemez. Hükümlerini yalnızca memurlar bakımından iptal etti.

3-Emekliyken çalışandan prim (Destek primi): Mahkeme, kanunun, 30/4. fıkrasındaki, yaşlılık aylığı almakta iken sigortalı olarak yeniden çalışmaya başlayanlardan “sosyal güvenlik destek primi alınacağına” ilişkin hükmü, 4/b kapsamına girenler yönünden (serbest çalışanlar) oy birliğiyle iptal ederken, kalan bölümü ise oy çokluğuyla reddetti. Buna göre emekliler yüksek oranda destek primi ödemekten kurtuldu.

4- 3. madenin güncelleme katsayısı başlıklı 29. bendi; Güncelleme katsayısı: 4 üncü madde kapsamında sigortalı sayılanların, her yılın Kasım ayına ait kanuni süresi içinde verilen belgelerindeki prim tahakkukları üzerinden bulunacak ortalama prime esas günlük kazancın, bir önceki yılın aynı ayına ait ortalama prime esas günlük kazanca göre değişim oranı ile her yılın Aralık ayına göre Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan en son temel yıllı tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim oranının toplamının yarısına (1) tam sayısının ilave edilmesi sonucunda bulunan değeri, ifade eder.

5- Sürekli iş görmezlik gelirinin bağlanmasına ilişkin 19. maddenin;Bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında bulunan sigortalılardan, kurumlarınca sürekli iş göremezlik nedeniyle görevlerine son verilen memurlardan sürekli iş göremezlik geliri farklarının kurumlarına ödenmesine ilişkin” 5. fıkrası

6-Malullük aylığının hesaplanmasına ilişkin; 27. maddede yer alan; “Malullük aylığı; prim ödeme gün sayısı 9000 günden az olan sigortalılar için 9000 gün üzerinden, 9000 gün ve daha fazla olanlar için ise toplam prim ödeme gün sayısı üzerinden, 29 uncu madde hükümlerine göre hesaplanır. Sigortalı başka birinin sürekli bakımına muhtaç ise tespit edilen aylık bağlama oranı 10 puan artırılır.” Hükmü,

7-“29. madde (yaşlılık aylığının hesaplanması) hükümlerine göre hesaplanacağına ilişkin ibaresi ve bu ibare dışında kalan bölümü sadece kamu görevlileri yönünden iptal edildi.

8-Yaşlılık toptan ödemesi ve ihyaya ilişkin; 31/1 madde de yer alan; – Sigortalı olarak çalıştığı işten ayrılan veya işyerini kapatan ve yaşlılık aylığı bağlanması için gerekli yaş şartını doldurduğu halde malullük ve yaşlılık aylığı bağlanmasına hak kazanamayan sigortalıya, bu Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bendi kapsamında ise kendi adına bildirilen, (b) bendi kapsamında ise ödediği malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerinin her yıla ait tutarı, primin ait olduğu yıldan itibaren yazılı istek tarihine kadar geçen yıllar için, her yılın gerçekleşen güncelleme katsayısı ile güncellenerek toptan ödeme şeklinde verilir. Hükmü,

9-Emniyet, MİT, TRT, zirai mücadele ve karantina, Devlet Tiyatrosu ve Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası çalışanlarına, fiili hizmet süresi zammı eklenmesine ilişkin 40. maddenin 8, 12, 13 ve 14. sıraları,

10-46. maddenin 4 ve5. fıkralarında yer alan; Kamu görevlilerinin kısa ve uzun vadeli sigorta kollarının uygulaması bakımından prime esas kazançlarının tespitinde 82 nci maddede belirtilen üst sınır aranmaz. Ancak yurt dışında geçici ya da sürekli göreve gönderilen kamu görevlilerinin prime esas kazancı olarak, Türkiye’deki emsali kadrodaki sigortalının prime esas kazancı ile yurt dışında görevlendirme öncesindeki görevlerinin prime esas kazancından yüksek olanı esas alınır. 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında bulunanlara geçici iş göremezlik ödeneği verildiği sürece, bunların uzun vadeli sigorta kolları primleri ile genel sağlık sigortası primleri işverenlerince ödenmeye devam edilir. Hükümleri

11-55. maddenin ikinci fıkrasında yer alan; Bu Kanuna göre bağlanan gelir ve aylıklar, her yılın Ocak ve Temmuz ödeme tarihlerinden geçerli olmak üzere, bir önceki altı aylık döneme göre Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan en son temel yıllı tüketici fiyatları genel indeksindeki değişim oranı kadar artırılarak belirlenir.

12- Katkı payına ilişkin; Emekli maaşları için 6’şar aylık artış, ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayenesi için 2 YTL katkı payı alınmasına ilişkin düzenleme (memurlar yönünden) 63/1. fıkra(d) bendindeki, ağız diş tedavisinin, 18 yaşını doldurmamış veya 45 yaşından gün almış kişilerin diş protezlerinin belirlenen tutarının yüzde 50’sinin kurumca finansmanının sağlanacağına ilişkin hükmü, (kamu görevlileri yönünden). Ayakta tedavide hekim ve diş hekimi muayenesi için 2 YTL alınmasına ilişkin 68/2. fıkrası (yalnızca memurlar yönünden)

13- 80. maddenin, 1. ve 2. fıkraları (prime esas kazançlarının hesabında, hak edilen ücretler ile prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan o ay için yapılan ödemelerin brüt toplamı esas alıyor. Ayrıca, ölüm, doğum ve evlenme yardımları, görev yollukları, kıdem tazminatı, iş sonu tazminatı, emekli ikramiyesi, yemek, çocuk ve aile zamları gibi yardımların ücretin yüzde 30’unu geçmeyen kısmının, prime esas kazanca tabi tutulamayacağını düzenleyen hükmü ( yalnızca memurlar yönünden,)

14- 81/1 c fıkrasında yer alan; Kısa vadeli sigorta kolları prim oranı, yapılan işin iş kazası ve meslek hastalığı bakımından gösterdiği tehlikenin ağırlığına göre % 1 ila % 6,5 oranları arasında olmak üzere, 83 üncü maddene göre Kurumca belirlenir. Bu primin tamamını işveren öder. e) Yaşlılık aylığı almakta iken bu Kanuna tabi bir işte çalışanlara uygulanacak sosyal güvenlik destek primi oranı (a), (c) ve (f) bentlerinde belirtilen prim oranlarının toplamı kadardır. Sigortalı ve işveren hissesi bu bentlerde belirtilen oranlardadır. Hükümleri

15-Geçici 1. maddesinin bağlanmış aylık ve gelirlerinin arttırılmasına ilişkin 5. fıkrası; Bağlanmış aylık ve gelirler, 55 inci maddenin ikinci fıkrasına göre artırılır. Hükmü,

16-Geçici 2. maddenin, sigortalının veya iştirakçinin bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar -geçen sürelerdeki prim ödeme gün sayılarına veya fiili hizmet süresine ait aylıklarının belirlenmesi ve aylıkların artırılmasına ilişkin bentleri (memurlar yönünden)

17-Geçici 4. maddenin 2.fıkrası; Kamu görevlilerinin emeklilik ikramiyeleri, 08/06/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanun hükümlerince hesaplanarak bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren bir yıl süreyle, 08/06/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi ve bu Kanunla mülga 24/05/1983 tarihli ve 2829 sayılı Kanun ile personel kanunlarına göre Kurumca ödenir ve ilgili kurumlardan tahsilat, anılan maddedeki usulle yapılır. Bir yıllık sürenin dolmasından itibaren emekli ikramiyeleri 08/06/1949 tarihli ve 5434 sayılı Kanunun 89 uncu maddesi hükümlerine göre kamu görevlisinin son defa çalıştığı kurumunca, çalıştığı son kurumun özelleştirilmesi halinde ise Hazinece ödenir Hükümleri.

DİĞER HABERLER
HABERLER

Sosyal Medyada TÜRK BÜRO-Sen

GENEL BAŞKAN

TÜRKEŞ GÜNEY

TÜRK BÜRO-SEN GENEL BAŞKANI