Türk Büro-Sen Genel Başkanı Osman Eksert’in 2021 yılı değerlendirmesi;
Siyasi, askeri, sosyal ve ekonomik olarak son derece olumsuz gelişmelere sahne olan bir yılı geride bıraktık. İç ve dış mihrakların ülkemizi zaafiyete uğratma girişimlerinin artarak devam ettiğine şahit olduk. Geçtiğimiz yıl da bütün dünyayı kasıp kavurmaya devam eden küresel salgın nedeniyle çok canlar kaybettik. Salgın, yaşam ve çalışma tarzımızı değiştirdi; işsizlik yükseldi, hayat pahalılığı arttı. Bir yanda yangınlar, sel felaketleri diğer yanda kuraklık hayatımızı tehdit eder hale geldi. Bütün bu felaketler yaşanırken sağlık çalışanlarımızın özverili mücadelesi, tüm kamu görevlilerimizin fedakarlıkları ekonomik ve özlük hakları bakımından bir karşılık bulmadı; sözleşmeli istihdamı bütün hızıyla sürdü, resmi enflasyonun hali hazırda %20’leri aştığı bu dönemde 2021 yılı maaş zammı %3+3’te kaldı. Hal böyle olunca kamu görevlileri adına yapılan adaletsiz uygulamalara yenilerinin eklendiği, salgın ve ekonomik krizle ülkelerin sarsıldığı bir yılı geride bırakıyor; Doğu Türkistan ve Filistin başta olmak üzere dünyanın her köşesinde ezilen, katledilen, yok edilen mazlumların çığlıkları eşliğinde yeni bir yıla giriyoruz.
Borçlanma temelinde, sıcak paraya bağlı, üretim yerine tüketime dayalı ekonomi politikaları, daralan tüketim imkânlarına paralel olarak krize girmekte, hizmet sektörü de istihdam üretemediği için işsizlik sürekli olarak artış göstermektedir. Bugün itibarı ile 4 milyona dayanan resmi işsiz sayısı %11,7 oranına ulaşmış, istatistiklere dahil edilmeyen işsizlerle birlikte işsiz sayısının 6 milyonu aştığı tahmin edilmiştir.
2021 yılına ilişkin olarak ise memur maaşlarına, yılın her iki yarısı için yüzde 3, toplam kümülatif yüzde 6,1 oranında zam yapılması kararlaştırılmıştır. Buna bağlı olarak yılın ilk altı ayı için %3 oranında artış yapılmıştır. Ancak Haziran 2021 itibarı ile gerçekleşen 6 aylık enflasyon %8,45 olunca memur maaşları zam oranının yaklaşık 2 katı kadar erimiştir. Kasım ayı itibarı ile de yıllık enflasyon %21,3’e, 11 aylık enflasyon ise %19 seviyelerine ulaşmış, sadece yılın ikinci yarısında 5 aylık enflasyon %10,46 olarak belirlenmiştir. Yılın son ayı tamamlanmadan memur maaşları resmi olarak %7,46 erimiş bulunmaktadır. Bu erime Aralık ayında gerçekleşecek enflasyon oranında artacaktır. Bu dönemde ise 4 kişilik bir ailenin zorunlu harcamalarındaki artış 1872,6 TL olurken memur maaşı ortalama olarak 785,42 TL artmış yani memur maaşı harcamalar karşısında 1087,18 TL erimiştir.
Hal böyle olunca memur ve emeklilerimizin alım gücü yıldan yıla azalmakta, aile bütçesindeki açık her gün biraz daha büyümektedir. Enflasyon farkının alım gücünde bir telafi içermediği aksine geç kalmış bir mahsuplaşma ile memur maaşlarına reel anlamda sıfır zam yapıldığının tescili olduğu unutulmamalıdır.
Özellikle döviz kurlarında yaşanan artış, özel sektörü ve kamu maliyesini derinden etkilemektedir. 2020 yılı sonunda 7,45 olan dolar kuru %77’lik artış göstererek 2021 yılı aralık ayı sonunda 13,2 lira seviyesine yükselmiştir. Bu artışa bağlı olarak akaryakıt fiyatları başta olmak üzere bütün tüketim malzemelerine zam gelmiş, memur maaşları dolar kuru bazında %34,4 oranında erimiş ve alım gücü 2020 yılı seviyesinin bile gerisine düşmüştür.
Geride bıraktığımız yılın ağustos ayında gerçekleştirilen toplu sözleşme görüşmeleri yine kamu çalışanlarının beklentilerini karşılamaktan uzak kalmış, 2022 yılı için öngörülen %5+7’lik maaş zammı henüz yıl başlamadan etkisini kaybetmiştir. Bütün bu gelişmeler, gerçekçi çözümler üretilmediği takdirde ülkemizde paranın değer kaybetmesine rağmen ekonomik durgunluğun da alabildiğine sürdüğü bir stagflasyon sürecinin yaşanması ihtimali olduğunu ortaya koymaktadır.
Sözleşmeli istihdamının da alabildiğine arttığı bu dönemde, kamu çalışanlarının haklarının korunması ve yeni hezimetler yaşanmaması için önümüzdeki dönemde Türkiye Kamu-Sen ve Türk Büro-Sen’in o masaya yetkili olarak oturması gerektiği bir kez daha görülüyor. Buna karşın biz, her şart altında kamu görevlilerimizin ve emeklilerin haklarını korumaktan imtina edenlerin ipliğini pazara çıkarma ve yanlışlar karşısında yetkilileri uyarma görevimizi 2022 yılında da kararlılıkla yerine getirecek inşallah 2023 yılında yetkili sendika ve konfederasyon olarak toplu sözleşme masasındaki yerimizi almak için var gücümüzle mücadele edeceğiz.
Geride bıraktığımız yılın hiç de iç açıcı geçmediğini ifade etmiştik ancak Kuran-ı Kerim’de mealen “Sizin hayır bildiklerinizde şer, şer bildiklerinizde hayır vardır” buyurulmaktadır. Umudumuz odur ki, 2022 yılında yaşadığımız bütün olumsuzluklar ülkemiz, milletimiz ve devletimiz için hayırlı kararların başlangıçlarına vesile olmuş olsun.
Bütün bu olumsuzluklar içinde bizlere düşen, insanlığı yüceltecek değerlere sahip çıkıp; toplumları uçurumun eşiğine getiren adaletsiz uygulamaları dünyadan silmek için mücadele etmek, görevimizi layıkıyla, en güzel şekilde yerine getirmek ve güzel günler için ümidimizi kaybetmemektir.
Unutulmamalıdır ki; gündüzün en yakın olduğu an, karanlığın en yoğun olduğu zamandır. Türkiye Kamu-Sen camiası olarak küresel salgın belasının son bulduğu, sevdiklerimize doyasıya sarılabildiğimiz, gelecek kaygısı taşımadan, güvenli ve güvenceli işlerde çalışıp, sokaklarda, parklarda gönül rahatlığıyla gezebildiğimiz güzel günlerin çok yakın olduğu düşüncesi içinde Aziz Türk Milletimizin yeni yılını kutluyor, hayırlara vesile olmasını diliyoruz.
